Cẩm nang "Pedal" #04: Delay và Những Gì Bạn Cần Biết

Delay, cũng giống như Reverb là một hiện tượng thường xảy ra trong tự nhiên. Hãy tưởng tượng bạn đang đứng trong Động Phong Nha - Kẻ Bàng và hét lớn, ngay sau đó bạn sẽ nghe được chính giọng nói của bản thân vang vọng lại - đó chính là Delay.

Delay trong thế giới guitar điện là một loại hiệu ứng quan trọng, được sử dụng bởi vô số guitarist ở nhiều dòng nhạc và theo nhiều cách khác nhau. Ra đời từ những năm 1950, trải qua nhiều thế kỷ phát triển, giờ đây trên thị trường đã có vô số loại delay khác nhau khiến những người mới chơi có thể choáng ngợp khi tìm mua chiếc delay đầu tiên cho bản thân. Chính vì thế trong bài viết này, Tone Lab sẽ giúp trang bị những thông tin cơ bản để bạn có thể lựa chọn và sử dụng tốt hiệu ứng thú vị này.

Delay Pedal Là Gì?

Delay là một loại hiệu ứng tạo ra bản sao của âm thanh gốc và lặp lại nó theo thời gian. Hiểu một cách đơn giản, khi bạn chơi một nốt nhạc, Delay Pedal sẽ phát lại nốt đó sau một khoảng thời gian nhất định. Bạn có thể điều chỉnh khoảng cách giữa các lần lặp, số lần lặp và âm lượng của âm thanh lặp lại để tạo ra nhiều hiệu ứng âm thanh khác nhau. Delay pedal cho phép bạn tái tạo những âm thanh và không gian đặc biệt giúp tiếng đàn trở nên có chiều sâu và giàu cảm xúc hơn.

Các Loại Delay Pedal Phổ Biến

Như đã đề cập, với sự phát triển không phanh của công nghệ, hiện nay chúng ta đã có hàng chục và thậm chí là hàng trăm loại delay mà Tone Lab không thể đề cập hết trong bài viết này. Tuy nhiên sau đây là 3 loại Delay quan trọng và phổ biến nhất, là nền móng của nhiều loại delay khác mà bạn nên biết:

Đây là loại delay dựa trên công nghệ băng tape, bạn có thể hiểu cách mà những chiếc máy analog tape delay hoạt động là những nốt đàn bạn chơi sẽ được ghi và phát lại bằng băng tape (như một chiếc máy cassatte) mang lại âm thanh đặc trưng với nốt nhạc có cảm giác “phẳng”, hơi mờ và nghe rất ấm áp.

Tape Delay được sử dụng nhiều nhất cho chất âm “slapback delay”- được sử dụng rất nhiều trong nhạc country, blues, classic rock. Ngoài ra với những chiếc tape delay hiện đại với khoảng delay dài hơn, loại delay này cũng rất được ưa thích để tạo ra các âm thanh ambient.

Một số mẫu pedal điển hình của dòng Tape Delay: Roland Space Echo, MXR ECHOPLEX và Strymon El Capistan - đây được xem là chiếc modern tape delay hay nhất ở thời điểm hiện tại.

2. Analog Bucket Brigade Delay

Bucket Brigade Device (BBD) delay là một loại delay analog được tạo ra bằng cách sử dụng mạch tích hợp chuyên dụng, trong đó tín hiệu âm thanh được chuyển qua một loạt các tụ điện và transistor (gọi là "buckets") theo cách lần lượt. Hãy tưởng tượng nó giống như cách người ta chuyền từng xô nước trong một chuỗi người, ở các pedal này thay vì chuyền xô nước, nó sẽ chuyền nốt đàn của bạn.

Đặc điểm chung nhất và quan trọng nhất mà bạn cần biết về các mẫu Analog Bucket Brigade Delay đó là các nốt đàn khi được lặp lại sẽ trở nên mờ, méo mó dần theo thời gian. Đây là điểm khiến BBD analog delay được ưa chuộng trong các dòng nhạc cổ điển, nhạc “lo-fi” khi cần tạo ra những âm thanh ảo diệu và có hồn.

Một số mẫu BBD Analog Delay đáng để trải nghiệm: EHX Memory Man, Boss DM-2, MXR Carbon Copy

3. Digital Delay

Digital Delay sử dụng công nghệ kỹ thuật số để tái tạo âm thanh. Điều này cho phép nó tạo ra các bản sao chính xác của âm thanh gốc, có thể kéo dài thời gian lặp đến vài giây và số lần lặp vô hạn.

Một số Digital Delay pedal điển hình: Boss DD-2 - digital delay trong dạng nhỏ gọn đầu tiên trên thế giới, tc electronic Flashback, Strymon DIG

Ngoài ra, hiện nay có những mẫu delay all-in-one, sở hữu nhiều loại delay trong nó thông qua DSP (bộ xử lý tín hiệu số). Trong những mẫu pedal như thế, các bạn có thể tìm thấy những kiểu delay rất thú vị, có thể kể đến như: Octave/Shimmer Delay - nốt đàn lặp lại được đẩy lên một quãng tám; Reverse Delay - nốt đàn lặp lại được chạy ngược lại,... Bên cạnh đó, Delay cũng thường được đi cùng Reverb hoặc Looper trong một pedal.

Các Thông Số Cơ Bản Của Delay Pedal

Để sử dụng Delay Pedal hiệu quả, bạn cần hiểu rõ các thông số sau:

1. Time (Delay Time): Đây là khoảng thời gian giữa âm thanh gốc và âm lặp đầu tiên. Bạn có thể điều chỉnh để tạo cảm giác nhanh (như tiếng vọng trong phòng nhỏ) hoặc chậm (như tiếng vang trong không gian rộng lớn). Có thể điều chỉnh Time thông qua núm xoay bình thường hoặc sử dụng tính năng Tap Tempo nếu có.

2. Feedback (Repeats): Feedback quyết định số lần lặp lại của âm thanh. Tăng feedback sẽ tạo ra nhiều lần lặp hơn, thậm chí kéo dài vô tận.

3. Mix (Level): Mix điều chỉnh độ lớn của âm lặp so với âm gốc. Mix thấp sẽ tạo hiệu ứng nhẹ nhàng, còn mix cao có thể khiến âm lặp “áp đảo” âm gốc.

4. Modulation: Một số delay hiện đại có thêm chức năng modulation, cho phép bạn làm biến đổi âm lặp để tạo cảm giác phóng khoáng và sáng tạo hơn.

5. Subdivision: Đây là một tính năng mới và rất thú vị, cho phép bạn lựa chọn nhịp điệu cho nốt đàn được lặp lại: lặp theo nốt đen, móc đơn, móc đơn chấm dôi,... 

Cách Sử Dụng Delay Pedal Cơ Bản

Nếu bạn mới làm quen với Delay Pedal và chưa biết bắt đầu từ đâu thì dưới đây là một số cách sử dụng cơ bản mà bạn có thể trải nghiệm:

1. Slapback Delay

Cách làm: Đặt delay time ngắn (khoảng 80-120ms), feedback thấp, mix vừa phải.

Ứng dụng: Tạo âm vang nhanh, cho cảm giác tiếng đàn ấm áp phù hợp với classic rock, country hoặc blues.

2. Ambient Delay

Cách làm: Delay time dài (400-800ms) hoặc sử dụng tap tempo, feedback vừa phải, mix cao.

Ứng dụng: Tạo không gian rộng lớn, phù hợp khi bạn cần tạo âm thanh ambient ảo diệu.

3. Rhythmic Delay

Cách làm: Sử dụng delay có chức năng tap tempo để đồng bộ với nhịp bài hát và lựa chọn subdivision phù hợp, bạn có thể trải nghiệm từ dotted eighth delay (móc đơn chấm dôi)

Ứng dụng: Tạo hiệu ứng nhịp nhàng, cho chất âm hiện đại, có thể bắt gặp nhiều trong nhạc U2 hoặc progressive rock.

Một Số Lưu Ý Khi Dùng Delay Pedal

1.Vị trí trong signal chain: Delay Pedal được xếp vào loại “time-based effect” và thường được đặt ở cuối chuỗi hiệu ứng để đảm bảo âm thanh tự nhiên và rõ ràng.

2. Không nên lạm dụng: Quá nhiều delay có thể làm âm thanh của bạn trở nên lộn xộn. Hãy sử dụng hợp lý và vừa đủ để làm nổi bật các nốt nhạc quan trọng nhưng vẫn đảm bảo sự hài hòa cho bài nhạc.

3. Khám phá và sáng tạo: Delay Pedal không chỉ để lặp lại âm thanh mà còn là công cụ tạo nên những âm thanh độc đáo. Hãy thử sử dụng nó theo nhiều cách khác nhau hoặc kết hợp với các hiệu ứng khác như overdrive, modulation, reverb,...

Kết Luận

Delay Pedal không chỉ là một hiệu ứng, mà còn là công cụ mở ra thế giới sáng tạo vô tận cho người chơi guitar. Dù bạn là người mới hay đã chơi lâu năm, delay luôn có thể mang lại những sắc thái mới mẻ cho tiếng đàn của bạn. Hy vọng bài viết này của Tone Lab đã mang lại cho bạn những hiểu biết cơ bản để có thể lựa chọn chiếc Delay pedal phù hợp với bản thân.