Những Pedal Kinh Điển #3: Klon Centaur – Chén Thánh Của Giới Guitar Pedal
Khi bắt đầu tìm hiểu về guitar pedal, người chơi có thể sẽ rất choáng ngợp trước vô vàn sản phẩm khác nhau trên thị trường, tuy nhiên trong hàng ngàn mẫu pedal đó, vẫn có những chiếc pedal được xem là “kinh điển” mà guitarist nào cũng nên biết, Klon Centaur Professional Overdrive là một trong số đó. Klon Centaur không chỉ đơn thuần là một chiếc overdrive pedal; chúng tôi thường gọi nó với cái tên mỹ miều là “chén thánh” của giới guitar pedal bởi giá trị vật chất và tinh thần mà nó mang lại. Từ khi ra mắt, Klon Centaur đã tạo nên một "làn sóng" mạnh mẽ trong giới âm nhạc, được yêu thích bởi chất âm độc đáo và khả năng tương thích với nhiều phong cách chơi khác nhau. Vậy điều gì làm nên sức hút khó cưỡng của Klon Centaur? Hãy cùng Tone Lab khám phá những điều xoay quanh chiếc pedal huyền thoại này.
Lịch Sử Ra Đời Và Phát Triển Của Klon Centaur
Trước hết chúng ta cần làm rõ cái tên “Klon Centaur” mà nhiều người vẫn chưa hiểu rõ, Klon thực chất là tên thương hiệu (đầy đủ là Klon Siberia), còn Centaur mới là tên chính thức của mẫu sản phẩm professional overdrive mà chúng ta biết đến. Centaur được Bill Finnegan ấp ủ và lên ý tưởng trong khoảng thời gian những năm 1989 - 1990, khi mà mọi người ở thời điểm đó đang chết mê chết mệt với Tube Screamer, Bill với tư cách là một tay guitarist đã có một mong muốn tạo ra chiếc overdrive khác - một mẫu overdrive không phải là Tube Screamer. Xuất phát từ chính nhu cầu đấy của bản thân, Bill đã lên ý tưởng và có thể là cả những demo đầu tiên vào khoảng năm 1990. Sau đó Bill đã nhờ đến sự giúp đỡ của một kỹ sư MIT có tên Fred Finning để hoàn thiện bản thiết kế của Centaur, và quá trình đó đã kéo dài tới hơn 4 năm cho tới 1994 thì chiếc Klon Centaur đầu tiên mới được chính thức hoàn thiện và bán ra thị trường với mức giá $225 (đặt vào bối cảnh năm 1994 và Klon Centaur vẫn là một chiếc pedal vô danh, đây thật sự là mức giá khá điên rồ). Về chiếc Klon Centaur đầu tiên được sản xuất và thương mại hóa, nó hiện vẫn còn khá mới, nguyên box và giấy tờ gốc, các chức năng sử dụng tốt và đang nằm trong bộ sưu tập của Joshua Heath Scott (founder JHS Pedals)
Trong khoảng thời gian từ 1994 đến 2009, Bill Finnegan đã sản xuất và bán ra khoảng 8000 chiếc Klon Centaur và tất cả pedal này hầu như được Bill làm hoàn toàn thủ công một mình. Tuy nhiên đến năm 2009 vì một số lý do nhất định, Bill Finnegan đã dừng sản xuất Klon Centaur, khiến mẫu pedal này trở nên hiếm có và bắt đầu tăng giá chóng mặt. Một điều thú vị cần biết về Klon Centaur đó là Bill Finnegan lúc ấy đã sử dụng một dạng “công nghệ chống làm giả” khá thú vị khi sử dụng epoxy (một loại nhựa nhiệt rắn) để che đi bảng mạch của pedal này khiến việc làm nhái Klon Centaur trở nên rất thách thức trong suốt nhiều năm, góp phần tạo nên thế độc tôn và gia tăng giá trị của Klon Centaur.
Tuy nhiên tới giai đoạn 2009 khi Bill Finnegan dừng sản xuất Klon Centaur cũng là lúc mà cộng đồng bắt đầu vén màn bí ẩn đằng sau PCB của Centaur. Một group online có tên Freestompboxes bao gồm những người yêu thích guitar pedal và có cả những tay pedal builder đã góp tiền với nhau để mua một chiếc Klon Centaur chính hiệu, chiếc pedal này sau đó được giải mã bởi Martin Chittum. Và điều gì đến cũng phải đến, vào ngày 15/4/2009, một bản thiết kế của Klon Centaur đã được chia sẻ rộng rãi trên internet, chấm dứt thế độc tôn của Klon, mở đầu cho thời kỳ bùng nổ của những mẫu pedal ăn theo Klon Centaur. Nhiều mẫu pedal được lấy cảm hứng từ Klon Centaur trong thời kỳ đó cũng đã được công chúng vô cùng đón nhận, nhiều mẫu clone thậm chí còn có giá đắt hơn cả chiếc Klon Centaur gốc, có thể nói trong 2 năm khi Bill dừng sản xuất Centaur cũng là thời điểm bùng nổ mạnh mẽ của mẫu pedal này.
Và đúng 2 năm kể từ ngày Bill dừng sản xuất Centaur, ông đã trở lại với một mẫu pedal mới mang tên Klon KTR Overdrive với một dòng tâm tình nhắn nhủ trên pedal: “Kindly remember: the ridiculous hype that offends so many is not of my making”, tạm dịch: “Xin hãy nhớ: sự nổi tiếng quá mức khiến nhiều người khó chịu không phải do tôi mà ra”. KTR Overdrive sau khi ra mắt cũng đã nhanh chóng thu hút nhiều sự quan tâm của cộng đồng guitarist toàn cầu. Được sử dụng chính thiết kế mạch đã làm nên tên tuổi của Centaur, bổ sung thêm công tắc cho phép chuyển đổi giữa true-bypass và buffered và quan trọng là nó được bán ra với một mức giá dễ chấp nhận hơn (một phần vì KTR không được làm thủ công 100% bởi Bill như mẫu Centaur trước kia). Đến tận ngày nay cả Centaur và KTR vẫn luôn giữ được sức nóng của mình và được rất nhiều guitarist yêu thích, bản thân Klon Centaur cũng trở thành một tượng đài, một huyền thoại truyền cảm hứng cho vô số mẫu pedal khác, thậm chí Klon Centaur còn được nhiều người xem như 1 loại overdrive riêng biệt.
Chất Âm Đặc Trưng Của Klon Centaur
Klon Centaur được yêu thích bởi khả năng mang lại chất âm overdrive mượt mà, tự nhiên và đầy cảm xúc và mọi người thường dùng cụm từ “transparent” để miêu tả âm thanh của Klon Centaur - một âm Overdrive không tác động quá nhiều vào tín hiệu gốc. Lý giải cho chất âm đặc biệt này của Klon Centaur, trước hết bạn cần biết rằng Klon Centaur được sử dụng phương pháp hard clipping trong thiết kế mạch (tức là âm thanh overdrive nhẹ nhàng ngọt xớt mà mọi người yêu thích ở Klon Centaur thực chất được tạo ra cùng phương pháp với những chiếc distortion như ProCo RAT, MXR Distortion+,...) tuy nhiên điều đặc sắc của Klon đó là trong tiếng Overdrive của nó luôn có cả phần dirt và phần clean của tín hiệu gốc, điều này tạo ra chất âm không lẫn vào đâu của Centaur. Dải mid của Klon Centaur cũng là một yếu tố nổi bật, Pedal này thường được mô tả là có "mid-hump" – một sự boost nhẹ ở dải trung, giúp âm thanh nổi bật trong bản mix mà không bị "muddy" hay nặng nề. Điều này đặc biệt hữu ích khi chơi lead hoặc solo, khiến Klon Centaur rất được yêu thích khi kết hợp với nhiều loại amp và nhiều loại pedal khác nhau.
Cách Sử Dụng Klon Centaur
Klon Centaur là một chiếc pedal đa năng và nó được sử dụng theo nhiều cách khác nhau, phù hợp với nhu cầu đa dạng của các guitarist. Sau đây là một số cách mà bạn có thể thử khi sử dụng overdrive kiểu Klon Centaur
Clean Boost: Với núm Gain ở mức thấp, Klon hoạt động như một chiếc boost pedal, giúp gia tăng tín hiệu lên mà không làm biến dạng âm thanh. Đây là cách sử dụng phổ biến để "đẩy" amplifier đến ngưỡng break-up tự nhiên hoặc giúp tiếng đàn nổi bật hơn trong những đoạn solo.
Overdrive: Khi tăng Gain, Klon trở thành một chiếc pedal overdrive lý tưởng với âm thanh dày và mượt. Bạn có thể sử dụng Klon như một chiếc overdrive đơn thuần để thêm màu sắc cho phần rhythm hoặc solo của bản thân.
Stacking: Một trong những "bí quyết" của nhiều tay guitar khi sử dụng Centaur đó là kết hợp nó với các pedal khác. Có vô vàn cách khác nhau để stack Klon Centaur, bạn có thể kết hợp nó với boost, overdrive, distortion hay thậm chí là fuzz, bạn có thể đặt Klon trước hoặc sau pedal khác. Mỗi cách kết hợp sẽ mang lại những chất âm và cảm nhận khác nhau, hãy thử trải nghiệm nhiều cách và tìm ra cách sử dụng phù hợp với bản thân.
Những Guitarist Nổi Tiếng Sử Dụng Klon Centaur
Rất nhiều nghệ sĩ nổi tiếng đã sử dụng Klon Centaur để tạo nên những âm thanh mang tính biểu tượng. Dưới đây là một số cái tên tiêu biểu:
John Mayer: Nhắc đến Klon Centaur thì chắc hẳn nhiều người sẽ nghĩ tới John Mayer đầu tiên, có thể nói không ngoa rằng John là một trong những nhân tố quan trọng tạo nên sự nổi tiếng rộng rãi của Klon Centaur. Anh cũng là người nâng tầm Klon khi kết hợp pedal này với Tube Screamer tạo nên “bộ đôi song sát” vô cùng nổi tiếng và được yêu thích”.
Joe Bonamassa: Một trong những nghệ sĩ guitar blues hiện đại có sức ảnh hưởng nhất, là một guitarist luôn tin dùng Klon Centaur trong quá trình thu âm và biểu diễn của bản thân. Lối chơi mạnh mẽ và sắc sảo của Joe được hưởng lợi từ chất âm mượt mà và giàu âm sắc của Klon.
Jeff Beck: Jeff Beck có thể nói là một trong những guitarist tiên phong với việc phá vỡ các giới hạn của cây guitar, cũng đã sử dụng Klon Centaur theo nhiều cách khác nhau để tạo ra những chất âm độc nhất. Klon Centaur được đánh giá là một phần không thể thiếu trong hành trình tìm kiếm sự đổi mới về âm thanh của Beck.
Klon Centaur – Một Huyền Thoại Xứng Đáng Trải Nghiệm
Klon là một biểu tượng, là giấc mơ của rất nhiều guitarist trên toàn thế giới. Ngày nay Klon Centaur không còn hiếm có với mức giá cắt cổ như trước nữa, có rất nhiều phiên bản thay thế để bạn có thể trải nghiệm chất âm kinh điển trong lịch sử phát triển của guitar điện. Có thể thích có thể không nhưng cá nhân tôi tin rằng Klon Centaur là một chất âm overdrive mà bất cứ guitarist nào cũng nên trải nghiệm một lần.
