Những Pedal Kinh Điển #2: ProCo RAT

Khi nói về thế giới guitar pedals, thật khó để bỏ qua ProCo RAT, một trong những chiếc pedal được xem là biểu tượng trong làng âm nhạc từ thập niên 80 đến nay. Không chỉ là công cụ tạo âm sắc độc đáo, ProCo RAT còn đóng vai trò quan trọng trong việc định hình âm thanh của nhiều nghệ sĩ và thể loại nhạc khác nhau. Trong bài viết hôm nay thuộc series "Những Pedal Kinh Điển" của Tone Lab, chúng ta sẽ cùng khám phá những điều đã biến ProCo RAT trở thành huyền thoại bất hủ.

Lịch sử ra đời và phát triển của ProCo RAT

Phiên bản đầu tiên, thường được gọi là "The RAT", xuất hiện vào năm 1978 với vỏ hộp được sản xuất thủ công. Đến năm 1986, ProCo RAT2 ra đời với thiết kế hiện đại hơn, tích hợp thêm hệ thống LED và trở thành một trong những mẫu pedal chuẩn mực của dòng RAT. Từ đó, dòng sản phẩm này đã phát triển thêm nhiều phiên bản khác như Turbo RAT, You Dirty RAT, và Fat RAT,... Mỗi phiên bản đều có những đặc thù riêng và được rất nhiều người chơi săn đón.

Chất âm của ProCo RAT: Đa dạng nhưng đầy cá tính

ProCo RAT nổi bật với khả năng linh hoạt, kết hợp 3 loại gain effects phổ biến: fuzz, distortion, và overdrive và chất âm của RAT là điển hình của vintage distortion - đây là chất âm để phân biệt với modern distortion (các bạn có thể tìm đọc Cẩm nang pedal: Distortion của Tone Lab để hiểu rõ hơn), nhưng hiểu đơn giản âm thanh distortion của RAT rất mạnh mẽ nhưng khi bạn đẩy mức gain lên quá cao, nó sẽ dần mờ đi và trở thành một cục fuzz hay không kém. 

Một cục RAT cơ bản sẽ có 3 núm điều chỉnh chính như sau:

• Distortion Control (Gain): Núm chỉnh chính cho phép người chơi điều chỉnh từ âm nhẹ nhàng (overdrive) đến những âm thanh mạnh mẽ, sắc nét (distortion) và thậm chí là Fuzz khi bạn đẩy nó lên hết cỡ
• Filter Knob: Đây là núm điều chỉnh thương hiệu của RAT giúp kiểm soát dải tần cao (treble), cho phép bạn chuyển từ âm thanh sáng, sắc bén sang âm ấm, tối. Chức năng này cực kỳ hữu ích trong việc “định hình” chất âm để phù hợp với từng phong cách chơi.
• Volume Control: Điều chỉnh âm lượng đầu ra, kết hợp khôn khéo với núm Distortion sẽ giúp bạn tạo ra nhiều chất âm khác nhau

Khi chơi ở mức distortion thấp, RAT mang lại chất âm giống một chiếc vintage overdrive với độ phản hồi tự nhiên và ấm áp. Nhưng khi tăng mức gain, chiếc pedal này nhanh chóng biến hóa thành một "con thú" với âm thanh dày đặc, sắc nét và đầy năng lượng. Điều này làm cho RAT trở thành lựa chọn lý tưởng cho nhiều thể loại nhạc như rock, punk, metal, và thậm chí cả blues pop rock.

Ứng dụng trong thực tế

ProCo RAT không chỉ là một pedal distortion đơn thuần, mà còn là công cụ sáng tạo cho nhiều phong cách chơi nhạc khác nhau. Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến:

• Grunge, Punk, Metal: RAT mang lại âm thanh distortion mạnh mẽ, lý tưởng cho những đoạn riff sắc nét hoặc power chord đầy uy lực, đặc biệt khi bạn kết hợp nó với những chiếc tube amp đã có sẵn gain.
• Blues và Classic Rock: Ở mức gain thấp, RAT mang lại âm sắc gần giống với một chiếc overdrive vintage, giúp những câu solo blues và classic rock trở nên mượt mà nhưng vẫn đủ "gằn" để tạo điểm nhấn.

Các dòng nhạc khác: Ở rất nhiều dòng nhạc khác nhau từ cổ điển đến hiện đại, ProCo Rat vẫn luôn được yêu thích và tin tưởng lựa chọn cho cả việc rhythm và solo.

Một lý do khác khiến RAT được yêu thích là khả năng hoạt động tốt với những món gear khác, từ những chiếc clean amplifier đến những chiếc amp đã có sẵn gain. Ngoài ra, pedal này còn tương thích với nhiều loại guitar và pickup, từ single-coil sáng chói đến humbucker mạnh mẽ, RAT đều có thể xử lý tốt chất âm của bạn.

Những tay guitar làm nên tên tuổi của RAT

RAT là chiếc pedal đồng hành với nhiều nghệ sĩ vĩ đại, từ các huyền thoại rock đến những biểu tượng grunge,.... Một vài cái tên tiêu biểu bao gồm:

• David Gilmour (Pink Floyd): RAT đã từng xuất hiện trên pedalboard của một trong những guitarist được đánh giá là có chất âm solo đi vào lòng người. 
• Kurt Cobain (Nirvana): ProCo RAT là một phần không thể thiếu trong âm thanh của Nirvana mà đặc biệt là với Kurt Cobain, góp phần tạo nên chất âm thô ráp và mạnh mẽ đặc trưng của dòng grunge.
• Jonny Greenwood (Radiohead): RAT xuất hiện trong các album đầu tay của Radiohead, góp phần tạo nên những đoạn riff và giai điệu đầy cảm xúc.
• James Hetfield (Metallica): Trong những năm đầu của Metallica, Hetfield đã sử dụng RAT để đạt được âm thanh distortion mạnh mẽ trước khi chuyển sang những món đồ khác sau này

Vì sao ProCo RAT là một huyền thoại?

Có rất nhiều lý do để ProCo RAT được xem là một trong những chiếc pedal kinh điển nhất mọi thời đại. Từ thiết kế đơn giản, chất âm đa năng, đến mức giá dễ tiếp cận, RAT là một trải nghiệm không thể thiếu trong quá trình chơi nhạc của bất kỳ guitarist nào. Dù bạn là một người chơi nghiệp dư hay một nghệ sĩ chuyên nghiệp, RAT luôn mang đến cảm giác "thỏa mãn" trong từng nốt nhạc.

Với hơn 40 năm tồn tại và phát triển, ProCo RAT không chỉ là một công cụ âm nhạc đầy hiệu quả mà còn là một biểu tượng văn hóa trong giới guitar pedal, truyền cảm hứng cho vô số mẫu pedal khác đến tận ngày nay.